Bu sektörde olan herkesin kulak aşinalığı olduğu kavramlardan biri de NAS (Network Attached Storage) cihazlarıdır. NAS cihazları, bizim için LAN ya da WAN üzerinden çalışarak yedekleme işlemlerimize yardımcı olan ve yedekleme işlemlerimizi otomatikleştirmeye yardımcı olan cihazlardır. Neredeyse tamamında Linux tabanlı sistemler koşmaktadır. Ve yine neredeyse tamamında sanal RAID yapısı kullanılmaktadır. Genel olarak %90 iyi çalışırlar. Ancak kalan %10 tarafında problem yaşatabilirler. Bu noktada sık karşılaşılan problem RAID yapısının bozulması durumudur. Böyle bir durumda eğer HDD’ler bozuk değil ise verilere erişme ihtimaliniz çok yüksektir. Bunu yaparken mdadm programından yararlanacağız. Nasıl yapıldığına beraber bakmaya çalışalım.
Öncelikle 2 adet HDD’ye sahip, RAID 1 (Mirror – Aynalama) yapısıyla oluşturulmuş bir NAS sistemimizin RAID yapısında bozulma olduğunu düşünerek işlemlere başlıyorum. RAID yapısı bozulmuş disklerimizden birini bir PC’ye ya da USB SATA (IDE’de olabilir) ile bir Notebook üzerine bağlıyoruz. Yedekleri atmak için kullanabileceğimiz bir taşınabilir HDD’yi de bağlayabilirsiniz. Ancak ayarlamalar sırasında kafanızı karıştırmasın diye verileri gördükten sonra da bağlayabilirsiniz.
Bilgisayarımızı Ubuntu Desktop ile boot ederek açıyoruz. USB ile boot sistem açılışı tarzında bir arama yaparsanız ayrıntılara ulaşabilirsiniz Google tarafında. Neyse devam edelim. Kurulum yapmadan Ubuntu Desktop Linux Denemesini (Günümüzde neredeyse hepsi Live CD özelliğindedir.) çalıştırıyoruz. Masaüstü karşınıza gelince Ubuntu logosuna tıklayarak Terminal yazıp Terminal ekranımızı açıyoruz. Kurulumlara başlamadan önce belirteyim. İnternet bağlantınız olmalı.
Terminal ekranına sudo apt install -y mdadm yazalım ve Enter tuşuna basalım. Sonrasında bağladığımız bozuk RAID yapılı HDD’yi hangi isimle sistemde bulacağımızı görmek için sudo fdisk -l komutunu verelim. Cihaza bağlanmış olan tüm HDD cihazları ve bölümleri listelenecektir. Burada HDD ve bölümümüz /dev/sdc2 (büyük boyutundan anlaşılabilir genelde) olsun.
İşlemlere başlayabiliriz. RAID yapılı diskimizi RAID özelliğinden koparalım. Bu komutta md0 yerine kurulu bir Linux sisteminde mdX (1,2,3 vs.) yazmanız gerekebilir. Bu işlem sonrasında verilerinize aynı RAID yapısı ile ulaşamayacak olursunuz. Eğer 2. HDD arızalı değil ise tabii.
sudo mdadm --run -- assemble /dev/md0 /dev/sdc2
Şimdi de HDD’yi sisteme bağlayacağımız bir dizin oluşturalım. Ben genelde bu tarz işler için /tmp dizinini kullanırım.
sudo mkdir /tmp/hdd
Dizinimizi oluşturduğumuza göre artık HDD’yi sisteme bağlayabiliriz.
sudo mount /dev/md0 /tmp/hdd
Buraya kadar her şey yolunda gittiyse artık dilerseniz Terminalden dilerseniz de Masaüstünden verilerin olduğu yere ulaşabilirsiniz.
cd /tmp/hdd
Son olarak verilerinizi aldıktan sonra bu HDD’yi diğer HDD ile birlikte tekrar ilklendirmeniz gerekecektir. Eğer diğer HDD bozuk ise zaten yapacak bir şey yok. Aynı kapasite de yeni bir HDD alıp NAS cihazınızı yeniden kurup verileriniz tekrar network üzerinden içine atabilirsiniz.
Oluşabilecek veri kayıplarından Sartek Bilişim sorumlu tutulamaz. Daha önce tecrübe ettiğimiz bir yolu anlatmış bulunmaktayız. Bu yüzden lütfen dikkatli şekilde uygulama yapınız.